Κατάπληκτη διαβάζω ξανά το κείμενο. Το άρθρο λέει ότι το 2020 ήταν τα πιο λυπημένα Χριστούγεννα μετά το τέλος του πολέμου.
Είναι Νοέμβριος του 2020, ζούμε στην εποχή της Κορόνα και του ‘Λοκ-ντάουν’. Δεν βλέπω κατεστραμμένα σπίτια γύρω μου, δεν υπάρχουν τραυματίες ούτε άνθρωποι που περιμένουν στην ουρά για ψωμί… σκηνές που γνωρίζω από εικόνες του πολέμου κατά τον χειμώνα του 1945 σε όλη την Ευρώπη. Ναι, η κατάσταση που θα αφήσει η Κορώνα στην κοινωνία μας δεν είναι ακόμα ορατή σήμερα, θα είναι επίσης καταστροφική, θα καταστρέψει την ύπαρξη, θα φέρει την απελπισία.
Αλλά αυτό που ονομάζεται ‘καταστροφή’ σε αυτό το άρθρο είναι το γεγονός ότι δεν μπορούμε να βιώνουμε τα Χριστούγεννα του 2020 όπως κάθε χρόνο.
Είναι αυτή η μεγαλύτερη καταστροφή σε 75 χρόνια; Δεν νομίζω. Είναι πραγματικά μια καταστροφή, όταν η χριστουγεννιάτικη γιορτή – που υφίσταται σύμφωνα με σταθερές δομές εδώ και 400 χρόνια και που σε πολλές οικογένειες είναι το σύμβολο ξεπερασμένων αστικών συνηθειών – έχει πραγματικά μια ευκαιρία να μπορεί να είναι διαφορετική;
Έχουμε ξεχάσει σε αυτό το σενάριο όλες αυτές τις στιγμές τα τελευταία χρόνια όταν ευχόμαστε να μην χρειάζεται να τρώμε χήνα ΑΥΤΑ τα Χριστούγεννα; Ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε το μακρύ ταξίδι στο αποπληκτικό σαλόνι της γιαγιάς μας και να περάσουμε ώρες μαζί με τον βαρετό θείο και την ηλίθια ξαδέλφη; Ξεχάσαμε πόσες διαφορές είχαμε τις τελευταίες δεκαετίες στις οικογένειές μας κάτω από το χριστουγεννιάκτικο δέντρο; Πόσες πληγές προκαλέσαμε εδώ;
Στο έτος Κορόνα 2020 φαίνεται να υποφέρουμε από συλλογική απώλεια μνήμης. Από τον Οκτώβριο ο κόσμος έχει προφανώς μόνο μία ερώτηση: Παρακαλώ, παρακαλώ, αυτή την χρονιά μπορώ να συναντήσω την ηλίθια ξαδέλφη μου; Πάρτε τα πάντα από εμένα, αλλά όχι τις εκπληκτικές συζητήσεις με τον βαρετό θείο. Αν δε συμβεί αυτό, η ζωή μου δεν θα έχει κανένα νόημα.
Σε όλες αυτές τις ατελείωτες και ίδιες συζητήσεις μου λείπουν δύο φωνές: μια, που με ενθαρρύνει και μου δείχνει τις θετικές πλευρές αυτής της αλλαγμένης κατάστασης. Και μια άλλη που παίρνει τα Χριστούγεννα σαν μία περίσταση όπου μπορούμε να στέλνουμε μ’έναν διαφορετκό τρόπο το χριστουγεννιάτικο μήνυμα σε μια φοβισμένη κοινωνία. Επίσης, ο χρόνος Κορόνα δεν είναι μόνο χρώμα μαύρο και γκρι, ο χρόνος Κορόνα έχει και τις θετικές του πλευρές – μπορούμε να το παραδεχτούμε.
Άν όλες οι αλήθειες μας – απεριόριστα ταξίδια, παγκόσμια κατανάλωση – είναι διεξοδικά μπερδεμένες το 2020, γιατί δεν μπορούμε να ρισκάρουμε να ρίξουμε μια νέα ματιά στην παράδοση των Χριστουγέννων και να την προσαρμόσουμε στη νέα πραγματικότητά μας;
Σε αυτές τις εποχές βλέπουμε ότι οι παραδόσεις είναι θεραπευτικές με τις ξεκάθαρες δομές τους. Είναι σαν το καλό φάρμακο: ξέρουμε για την επίδραση της ασπιρίνης στους πονοκεφάλους. Άν την παίρνουμε, δεν πονάει πια το κεφάλι μας και όλα είναι και πάλι καλά. Η εφαρμογή των κανονικών γιορτών είναι μία υπόσχεση ότι αυτή η χρονιά δεν είναι καθόλου κακή. Αν μπορούμε να καθίσουμε δίπλα στην ηλίθια ξαδέλφη στο σαλόνι της γιαγιάς μας, τότε ξέρουμε ότι ξεφύγαμε με ένα μπλε μάτι…και σύντομα όλα θα είναι όπως πάντα.
Με αυτόν τον τρόπο συμπεριφερόμαστε σαν μικρά παιδιά που καλύπτουν τα μάτια τους και ελπίζουν ότι το κακό δεν υπάρχει. Που είναι το θάρρος μας, που πλάθαμε για χρόνια με κόκκινο κρασί με τους φίλους μας. Τώρα αυτό το θάρρος θα χρειαζόταν, τώρα η πιθανότητα είναι στα πόδια μας, είναι προσιτό… και δεν χρειαζόμαστε τόσο θάρρος, όπως οι παππούδες μας τότε το χειμώνα του 1945, όταν έπρεπε να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα στο κρύο. Χρειαζόμαστε μόνο λίγο κουράγιο για να πούμε: «Όχι, αυτή την χρονιά θα κάνουμε πολλά πράγματα πολύ διαφορετικά».
Μπορούμε να πούμε στη γιαγιά, στο θείο και στην ξαδέλφη ότι δεν θα τους επισκεφθούμε φέτος, αλλά θα το αναπληρώσουμε αυτό πολύ σύντομα όταν οι καιροί θα είναι πάλι καλύτεροι. Μπορούμε να σκεφτούμε μαζί, τι είναι πραγματικά σημαντικό για μάς στις χριστουγεννιάτικες γιορτές.
Μπορούμε να πούμε στη γιαγιά, στο θείο και στην ξαδέλφη ότι δεν θα τους επισκεφθούμε φέτος, αλλά θα το αναπληρώσουμε αυτό πολύ σύντομα όταν οι καιροί θα είναι πάλι καλύτεροι. Μπορούμε να σκεφτούμε μαζί, τι είναι πραγματικά σημαντικό για μάς στις χριστουγεννιάτικες γιορτές. Είναι το κέικ που η γιαγιά ψήνει ακόμα με την παραδοσιακή συνταγή; Αν είναι έτσι, ίσως η γιαγιά μπορεί να μας στείλει το κέικ; Μπορούμε να κάνουμε μία βιντεοκλήση με το What’s App, όπου μπορούμε να δούμε ο ένας τον άλλο και να τραγουδήσουμε μαζί; Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε, ότι η γιαγιά θα είναι ακόμα μια χαρά; Ίσως θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με τους φίλους της και με τους γείτονές της και, δεδομένων των συνθηκών, να οργανώσουμε έναν άλλο χριστουγεννιάτικο καφέ γι’αυτήν;
Απλά αυτή την χρονιά τα Χριστούγεννα είναι μια μεγάλη ευκαιρία να διατηρήσουμε τις παραδόσεις, αλλά ταυτόχρονα να τις αναπτύξουμε και να τις προσαρμόσουμε στις πραγματικές ανάγκες μας. Για να είμαστε μία φορά ειλικρινείς, γιατί έχουμε αυτή την παράδοση και τι σημαίνει αυτό για εμάς; Αν τα Χριστούγεννα είναι η περίσταση που βλέπουμε ο ένας τον άλλον μια φορά το χρόνο, γιατί δεν μπορούμε να τα οργανώσουμε κάποια άλλη μέρα του χρόνου; Για παράδειγμα το σαββατοκύριακο μετά τα γενέθλια της γιαγιάς; Όταν χρειαζόμαστε το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα κεριά και τα μπισκότα ώστε να μην νιώθουμε μόνοι στη χειμωνιάτικη νύχτα, ποια εναλλακτική μπορούμε να έχουμε;
Όταν αρχίζουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, τότε έχουμε επίσης την ευκαιρία να αποδεχτούμε τις αλλαγές γύρω μας και μπορούμε να αναπτύχθούμε περαιτέρω για εμάς. Μπορούμε να απομακρυνούμε τα χέρια από τα μάτια μας, μπορούμε να δούμε «το κακό» στο πρόσωπο και μπορούμε να εκπλαγούμε από το πόσο γενναίοι είμαστε.
Δεν χρειαζόμαστε τον φόβο για να προσκολλώμαστε στις παλιές παραδόσεις, αλλά μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω την αξία τους και να τις ενσωματώσουμε στη ζωή μας από σήμερα. Το μήνυμα των Χριστουγέννων «αγάπη και φως» είναι μια σημαντική υποστήριξη ώστε να είμαστε γενναίοι και μπορούμε να σχεδιάζουμε την αισιοδοξία από αυτό το θάρρος.
Αυτά τα μηνύματα μου λείπουν για τα Χριστούγεννα του 2020. Ίσως κάποια μέρα τα εγγόνια μας θα μας ρωτήσουν, γιατί πήραμε τόσο ρίσκο κατά το έτος COVID, για να γιορτάσουμε τα παραδοσιακά Χριστούγεννα. Θα έχουμε αρκετό κουράγιο για να απαντήσουμε ότι φοβόμασταν πολύ να αλλάξουμε μια παράδοση, αλλά δεν φοβόμασταν να μολύνουμε τη γιαγιά μας με τον ιό COVID; Μπορούμε να το αντέξουμε, ότι για την επόμενη γενιά μας τα Χριστούγεννα 2020 είναι ένα πoλύ καλό παράδειγμα, ότι η γενιά των γονιών τους είναι ανίκανη για αλλαγή και μας κάνει υπεύθυνους – και έχουν δίκιο γι’αυτό – για τις καθυστερημένες αλλαγές στην πολιτική για το κλίμα, την παγκόσμια κατανάλωση και πολλά άλλα; Τα Χριστούγεννα του 2020 μας έδωσαν πολλά μηνύματα – δωρεάν, χωρίς να τα παραγγέλνουμε στο διαδίκτυο – και είπε πολλά περισσότερα για τη γενιά μου, από ό,τι πραγματικά θέλω να παραδεχτώ.
Birgit Urban
+30.2103311602 
info@lexi-logos.gr