Το Ρεμπέτικο. 1983. Κώστας Φέρρης.


Ο Κώστας Φέρρης εμπνέεται από τη ζωή της ρεμπέτισσας Μαρίκα Νίνου. Χρόνια πριν, είχε συλλέξει δίσκους, και γνώρισε τραγουδιστές και μουσικούς του ρεμπέτικου, όπως τον πολύ γνωστό Τσιτσάνη. Το 1981 το ρεμπέτικο έχει γίνει μόδα, η εποχή είναι ευνοϊκή για την ταινία και το θέμα της, και έτσι έχει μεγάλη επιτυχία, κερδίζει πολλά βραβεία, και γίνεται μια από τις δημοφιλέστερες ελληνικές ταινίες.


Δεν πρόκειται για την ακριβή ιστορία της Μαρίκας Νίνου, που είναι διαφορετική, αλλά ακολουθεί τέσσερις φάσεις της ζώης τόσο της πραγματικής όσο και της φανταστικής Μαρίκας. Η γέννηση (μελοδραματική και στις δύο περιπτώσεις), ο έρωτας (διαφορετικές και δύσκολες ιστορίες σε μια πατριαρχική κοινωνία), η τέχνη (καταπληκτική), ο θάνατος (και οι δύο πεθαίνουν νέες και τραγικά, η Μαρίνα Νίνου από καρκίνο και η Μαρίκα της ταινίας από ένα ατύχημα). Και οι δύο είναι πρόσφυγες από τη Σμύρνη όπως είναι οι ρεμπέτες.

Οι ρεμπέτες τραγουδούν τη ζώη τους, τον καημό, τον πόνο, τον έρωτα, την μαγκιά, το μεράκι. Ζούνε μια ζωή στα άκρα, περιφρονούν τον νόμο, την εξουσία, τον πλούτο, την υποκρισία.

Για τις ανάγκες της ταινίας, ο μουσικοσυνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος με τον Νίκο Γκάτσο έγραψαν τραγούδια και μουσική, και αυτά τα τραγούδια μοιάζουν σαν να έχουν βγει στα χρόνια που εκπροσωπούνται στη ταινία, και έχουν γίνει κλασικά.

Υπάρχει παντού έντονο χρώμα, ενώ τα χρώματα των ατμοσφαιρικών ταινιών της δεκαετίας του 1980 ήταν μάλλον θαμπά, μελαγχολικά. Ο Κώστας Φέρρης σέβεται τις παραμικρές λεπτομέρειες, τα κοστούμια, τα σκηνικά, τα αξεσουάρ, την ατμόσφαιρα… Νομίζω ότι μπορούμε να δούμε την ταινία πολλές φορές και να βρίσκουμε πάντα νέες λεπτομέρειες που δεν είχαμε δει πριν.
Υπάρχουν πέντε ή έξι πρωταγωνιστές και ένα μεγάλο πλήθος κομπάρσων, εκτός από τον χαρακτήρα της Μαρίκας. Η μουσική είναι ένας σημαντικός χαρακτήρας και η Σωτηρία Λεονάρδου ερμηνεύει τέλεια την ρεμπέτισσα.

Μέσα από ασπρόμαυρα φιλμάκια, η ταινία παρουσιάζει τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην Ελλάδα από το 1920 μέχρι το 1960.

Η Μικρασιατική καταστροφή, η ναζιστική Κατοχή, η Απελευθέρωση, ο Εμφύλιος, και η επικράτηση της Δεξιάς, και δείχνει τις συνέπειες αυτών των γεγονότων για τη ζωή των απλών ανθρώπων.

Μερικές σκηνές με εντυπώσιασαν ιδιαίτερα:
– Η γέννηση της Μαρίκας, σε ένα «τεκέ» όπου τραγουδά ο πατέρας της, αυτός δεν είναι καθόλου χαρουμένος όταν μαθαίνει ότι το μωρό είναι κορίτσι… Φέρνει τρόμο μέσα στο σπίτι και χτυπά την κόρη του όταν αυτή μεγαλώνει με τη ζώνη του, με μεγάλη βία. Θα σκοτώσει τη γυναίκα του, εξαιτίας της ζήλιας του, μπροστά στα μάτια της Μαρίκας.
– Η συνάντησή της με τον ταχυδακτυλουργό, που είναι πολύ ποιητική, και σχεδόν ονειρική, σαν ένα φως σε ένα δραματικό φόντο. Δυστυχώς, την εγκαταλείπει με ένα μωρό.
– Την πρώτη φορά που τραγουδά μόνη της, όλοι σταματούν να μιλούν και να πίνουν, και όλα τα μάτια πέφτουν πάνω της. Καταλαβαίνουμε ότι έγινε ένα αστέρι του ρεμπέτικου.
– Η τελευταία σκηνή, η κηδεία της Μαρίκας. Όλοι περιβάλλουν τον τάφο, παίζουν μουσική και τραγουδούν. Μετά χορεύουν στο διάδρομο του νεκροταφείου. Το ίδιο συνέβη και στην κηδεία της πραγματικής Μαρίκας.

Έχω δει σε μικρά βίντεο για την Κρήτη παρόμοιες σκηνές, λυράρηδες έπαιζαν γύρω από το φέρετρο ενός μουσικού, και σε ένα άλλο βίντεο χορευτές χορεύουν έναν πυρρίχιο, χωρίς μουσική, μόνο με το χτύπημα των μποτών στο έδαφος.

Η πατριαρχική κοινωνία είναι ένα βάρος για τις γυναίκες σε αυτήν την εποχή. Η ταινία δείχνει καλά τη σωματική και ψυχολογική βία των ανδρών στις γυναίκες, και ότι η γυναίκα μπορεί να είναι συχνά ένα αντικείμενο για τον άνδρα της. Ευτυχώς, μερικοί δείχνουν αληθινά συναισθήματα αγάπης, φιλίας ή συμπάθειας για την Μαρίκα, την θαυμάζουν.
Η Μαρίκα ζει σε ένα κόσμο ανδρών. Οι γυναίκες είναι σπάνιες στον κόσμο του ρεμπέτικου, το ίδιο και μεταξύ των θεατών, οι παραστάσεις γίνονται το βράδυ, όλοι πίνουν… Ευτυχώς, η Μαρίκα έχει ένα πολύ δυνατό χαρακτήρα, είναι ανεξάρτητη, ξέρει τι θέλει, μια πολύ μοντέρνα γυναίκα. Χάρη στο ταλέντο της, ξεπερνά τον ανδρικό κόσμο γύρω της και παίρνει την κύρια θέση σε όλη την ταινία, και ειδικά στην καρδιά του θεατή.

Annie Hooker

  

  

  

  

Home Blog eMail

  

  

See also

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Lexi-Logos Facebook Page Lexi-Logos Facebook Page Lexi-Logos Youtube Chanel Lexi-Logos Youtube Chanel
Blog Home contact

T.+30 210 33.11.602 - M.+30 69 76 67 33 95
info@lexi-logos.gr
en_US